AYVALIK KÜÇÜKKÖY (YENİÇAROHORİ)
1462 senesinde kurulan Küçükköy ya da Yeniçarohori, Fatih Sultan Mehmet’in Midilli’yi almayı planladığı dönemde kuruluyor. Kurulma sebebi ise, yeniçerilerin toplandığı yer olması. Çünkü tam olarak Midilli’nin karşısında yer aldığı için stratejik bir önemle kuruluyor bu köy. Türklerin ve ardından Rumların yaşadığı Küçükköy, uzun bir süre Rum hakimiyetinde kalmış. Rumlar, tarihte Yeniçeri Köyü olarak adlandırılan Küçükköy’deki bu yeniçeri adını kendi dillerine adapte etmiş ve köyün ismini Yeniçarohori yapmış.
Küçükköy, Ayvalık’a yaklaşık 8 km uzaklıkta, eskiden Rumların yaşadığı, mübadele ile birlikte Boşnakların yerleştiği, 1980’lerde yaşam koşulları ile terk edilmeye yüz tutmuş, şimdilerde ise yeniden canlanan, her yerinde sanat galerileri bulunan bir köy. Günümüzde de hala halkın büyük bir çoğunluğu Boşnaklar’dan oluşuyor. Belli bir zamandan sonra Yeniçarohori’ye Türkçe isim olan; ‘Küçükköy’ ismi verilmiş.
1980’lerde bir grup girişimci tarafından köy tam bir kültür sanat köyüne dönüştürülmüş. Tarihi önemine sahip bu köyü diriltmek için, yaklaşık 400 tane Rum evi restore edilmiş. Daha sonraları bazı evler; sanat atölyelerine, galerilere ve dijital inkübasyon merkezine dönüştürülmüş.